29 Ιούλιου 2010
Η σύγχρονη Μήδεια, όταν η μητέρα "τρώει" τα παιδιά της
Αναρτήθηκε από Sotto Voce / 2:06 μ.μ. /
Η είδηση ότι μια μητέρα σκότωσε το παιδί της προκαλεί φρίκη και αποτροπιασμό στην κοινή γνώμη. Θεωρείται αδιανόητο πως μια μητέρα μπορεί να φτάσει σε αυτή την ειδεχθή πράξη. Ωστόσο, το φαινόμενο δεν είναι σύγχρονο, η μορφή της Μήδειας μέσα από την τραγωδία του Ευριπίδη αποτέλεσε ίσως το πρώτο παράδειγμα παιδοκτόνου.
Στην πρόσφατη ιστορία βρίσκει κανείς πολλές τέτοιες περιπτώσεις. Marybeth Tinning , από τον Ιανουάριο του 1972, όταν πέθανε η κόρη
της Jennifer, μέχρι τον Δεκέμβριο του 1985, όταν η μικρή Tami Lynne βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της οικογένειας, και τα εννέα παιδιά της Marybeth Tinning, Joseph Jr, Barbara, Jennifer, Timothy, Nathan, Michael (υιοθετημένος), Mary Frances, Jonathan, Tami Lynne, πέθαναν ξαφνικά και χωρίς λογική εξήγηση.
Σαν παιδί είχε υποστεί βάναυση συμπεριφορά και κακοποίηση από τον πατέρα της. Εκείνος πέθανε τον Οκτώβριο του 1971 και λίγο αργότερα η Marybeth γέννησε το τρίτο της παιδί, το οποίο πέθανε λίγο αργότερα από μηνιγγίτιδα. Τα γεγονότα αυτά φαίνεται να αποτέλεσαν το κομβικό σημείο, καθώς η εύθραυστη ψυχική υγεία της Marybeth σταδιακά την οδήγησε στη δολοφονία των δύο μεγαλύτερων παιδιών της, οι θάνατοι των οποίων αποδόθηκαν τότε στο σύνδρομο Reyes αν και τα δύο παιδιά πέθαναν με διαφορά 90 ημερών. Τα επόμενα χρόνια η Marybeth γέννησε άλλα πέντε παιδιά τα οποία πέθαναν μυστηριωδώς λίγο μετά και υιοθέτησε και ένα μικρό αγόρι που είχε την ίδια τύχη. Για τρία από αυτά θεωρήθηκε υπεύθυνο το σύνδρομο SIDS. Μετά το θάνατο της Tami Lynne, μπήκαν στο μικροσκόπιο οι θάνατοι και των υπόλοιπων παιδιών.
Η Marybeth συνελήφθει το 1986 και τελικά δικάστηκε για το θάνατο μόνο του ενός από τα παιδιά της της Tami Lynne, βρέθηκε ένοχη και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκισης. Το 2007 και το 2009 έκανε αιτήσεις για αποφυλάκιση, που δεν έγιναν δεκτές.
Σε 15ετή κάθειρξη καταδικάστηκε μια 38χρονη Γαλλίδα, η Σελίν Λεσάζ μητέρα ενός ακόμη 13 αγοριού, η οποία, από το 2000 έως το 2007 έπνιξε έξι από τα νεογέννητα παιδιά της στη Βαλόν, στη δυτική Γαλλία. Τα αποτρόπαια εγκλήματα αποκαλύφθηκαν τον Οκτώβριο του 2007 όταν ο Λικ Μαργκερίτ, 39 ετών, ο πατέρας του έκτου παιδιού, ανακάλυψε τα πτώματα των νεογέννητων μέσα σε σακούλες απορριμμάτων, στο υπόγειο του σπιτιού όπου διέμενε το ζευγάρι. Οι πράξεις της Σελίν Λεσάζ αποτελούν μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις παιδοκτονίας που έχουν καταγραφεί στη Γαλλία τα τελευταία 30 χρόνια.
Πριν από ένα χρόνο άλλο δικαστήριο είχε καταδικάσει σε 8ετή κάθειρξη την Βερονίκ Κουρζό για τη δολοφονία τριών νεογέννητων παιδιών της. Susan Leigh Vaughan Smith αμερικανιδα, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τη δολοφονία των παιδιών της, του 3χρονου Daniel Michael Smith και του 14 μήνων Alexander Tyler Smith. Η υπόθεση κερδίσε παγκόσμια προσοχή λόγω του ότι η Smith υποστηρίξε ότι κάποιος αφρικανο-αμερικανός έκλεψε το αυτοκίνητό της και απήγαγε τους γιους της. Η Smith αργότερα ισχυρίστηκε ότι έπασχε από θέματα ψυχικής υγείας που θίγουν την κρίση της. Η Smith δικαιούται να υποβάλλει αίτηση αποφυλάκισης το 2024.
Η 36χρονη ΄Αντρεα Γέιτς έγινε σύγχρονη «Μήδεια», πνίγοντας και τα πέντε παιδιά της στη μπανιέρα του σπιτιού τους, στο Χιούστον του Τέξας τον Ιούνιο του 2001. Μετά την αποτρόπαια πράξη της, ειδοποίησε την αστυνομία και το σύζυγό της Ράσελ. Οι αστυνομικοί που έσπευσαν στο σπίτι, πιστεύοντας αρχικά ότι πρόκειται για μια απλή υπόθεση ρουτίνας, βρήκαν τα πτώματα τεσσάρων από τα παιδιά πάνω σε ένα κρεβάτι, σκεπασμένα με ένα σεντόνι ενώ το πέμπτο παιδί βρισκόταν ακόμα μέσα στη μπανιέρα. Ο Λουκ, 2 ετών, ο 3χρονος Πολ, ο 5χρονος Τζον και η ηλικίας 6 μηνών Μέρι ήταν στην κρεβατοκάμαρα ενώ ο 7χρονος Νόα ήταν στο μπάνιο. Η Γέιτς έπασχε από κατάθλιψη και είχε νοσηλευτεί δυο φορές στο παρελθόν. Κρίθηκε αθώα για λόγους ψυχικής ασθένειας.
Η Sasikala Navaneethan τον Ιούνιο του 2008, αρχικά, χορήγησε αλκοόλ στα ανήλικα παιδιά της, τα τοποθέτησε στο πάτωμα με ηλικιακή σειρά, πήρε ένα μαχαίρι και έκοψε τους λαιμούς τους. Στη συνέχεια, επιχείρησε να δραπετεύσει από την κατεστραμμένη ζωή της, κόβοντας τις φλέβες της και λαμβάνοντας μεγάλη ποσότητα ποντικοφάρμακου. Έπειτα, κάλεσε ασθενοφόρο λέγοντας: «Ο άνδρας μου με χτυπάει. Δε θέλουμε να ζούμε άλλο έτσι. Φεύγουμε». Τα δύο από τα τρία παιδιά έφυγαν άμεσα από τη ζωή, ενώ το μόλις έξι μηνών αδερφάκι τους, η Trishana, κατάφερε να μείνει ζωντανό, παρά το σοβαρό τραύμα που έφερε στο λαιμό. Οι δικηγόροι της κατηγορούμενης επικαλέστηκαν κατάθλιψη εξαιτίας της εγκυμοσύνης, περιγράφοντας τη μίζερη ζωή της, ενώ υποστήριξαν ότι η 37χρονη γυναίκα, η οποία είχε αποπειραθεί να αυτοκτονήσει ξανά, σε ηλικία 18 ετών, παρακολουθείται από ψυχιάτρους.
Η 43χρονη Λιάν Σμιθ βρισκόταν με τα δυο παιδιά της στο τουριστικό θέρετρο της Costa Brava. Διέμεναν τους τελευταίους έξι μήνες σε διαμέρισμα, όπου η 43χρονη «Μήδεια» έπνιξε με πλαστική σακούλα τα δυο αγγελούδια της, τη Ρεμπέκα και τον Ντάνιελ. Αύγουστος 2009, 39χρονη Γαλλίδα ομολόγησε πως έπνιξε τα δυό της παιδιά, ηλικίας 3 και 2 ετών, στη μπανιέρα του διαμερίσματός τους στη Νίκαια της νότιας Γαλλίας. Τα δύο άτυχα νήπια, ο Τέντι και η Λίζα, βρέθηκαν νεκρά όταν η 39χρονη τηλεφώνησε στον άνδρα της, λέγοντάς του ασυνάρτητες κουβέντες για τα παιδιά τους. Όπως δήλωσε στους αστυνομικούς η μητέρα, έπνιξε τα παιδιά για να τα προστατεύσει από τις «απειλές της Μαφίας».
Δεκέμβριος 2007 Γερμανία, συγκλονίζεται η Γερμανία από δύο περιπτώσεις μητέρων που κατηγορούνται ότι δολοφόνησαν τα παιδιά τους. Η γερμανική αστυνομία συνέλαβε μία μητέρα 31 χρόνων ως ύποπτη για τη δολοφονία των πέντε παιδιών της, ηλικίας από 3 έως 9 ετών. Η γυναίκα αυτή χαρακτηρίζεται ως άτομο ψυχικά διαταραγμένο. Τα παιδιά βρέθηκαν νεκρά στο σπίτι τους, στο χωριό Ντάρι, 40 χιλιόμετρα έξω από το Κίελο, στη Βαλτική. Η μητέρα των πέντε παιδιών μετά τη σύλληψή της οδηγήθηκε σε ψυχιατρείο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η μητέρα ομολόγησε ότι είχε δώσει φάρμακα στα παιδιά της και στη συνέχεια τα έπνιξε με πλαστικές τσάντες. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε όταν οι δάσκαλοι στο σχολείο του χωριού Ντάρι ενημέρωσαν την κοινωνική πρόνοια πως δύο από τα παιδιά της οικογένειας έδειχναν εξαντλημένα και πήγαιναν στα μαθήματά τους, χωρίς να φορούν ούτε ένα μπουφάν παρά το κρύο.
Στην κωμόπολη Πλάουεν, στο κρατίδιο της Σαξονίας, η αστυνομία βρήκε και τρίτο πτώμα ενός βρέφους, τυλιγμένο σε μία πλαστική σακούλα, στο μπαλκόνι του σπιτιού μίας 28χρονης που συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα. Η γυναίκα που συνελήφθη υποστήριξε ότι γέννησε τρία κορίτσια, τον Φεβρουάριο του 2002, τον Ιανουάριο του 2004 και τον Σεπτέμβριο του 2005, τα οποία πέθαναν ξαφνικά. Τα πτώματα των δύο βρεφών βρέθηκαν σε μία βαλίτσα και σε έναν καταψύκτη. Η γυναίκα συνελήφθη ως ύποπτη για τις δολοφονίες των βρεφών.
Αύγουστος 2009 Ελλάδα, 35χρονη έπνιξε τα παιδιά της, ένα αγόρι 8 ετών και ένα κορίτσι 10 ετών, μέσα στη μπανιέρα, που νωρίτερα είχε γεμίσει με νερό. Η παιδοκτόνος μετά το φονικό αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει πέφτοντας στις ρόδες αυτοκινήτου στην Ελευσίνα.
Μάιος 2010 Ελλάδα , 43χρονη μητέρα στραγγάλισε και σκότωσε το 7χρονο αγοράκι της, στο σπίτι που έμεναν στη Θεσσαλονίκη. Η αλλοδαπή μητέρα, που αντιμετώπιζε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, έπνιξε το παιδί της με γραβάτα και στη συνέχεια προσπάθησε να αυτοκτονήσει με μαχαίρι. Ανατριχιαστική λεπτομέρεια: το νεκρό παιδί ανακάλυψε ο σύζυγος της 43χρονης που είχε πάει βόλτα με το άλλο παιδί του ζευγαριού. Ο σύζυγος, προσπαθούσε να ανοίξει την πόρτα του διαμερίσματος και τελικά αναγκάστηκε να τη σπάσει για να μπει μέσα. Αντίκρισε το παιδί του νεκρό και τη γυναίκα σε μια λίμνη αίματος, να παλεύει για να κρατηθεί στη ζωή. Η 43χρονη μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ
Αυτές είναι μερικές μόνο από τις υποθέσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια.
Περισσότερες από 200 γυναίκες σκοτώνουν τα παιδιά τους κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τρία με πέντε παιδιά σκοτώνονται κάθε μέρα από τους ίδιους τους γονείς τους.
Η ανθρωποκτονία είναι μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου για παιδιά κάτω των τεσσάρων κι όμως εξακολουθούμε «να επιμένουμε ότι αυτή η συμπεριφορά είναι σπάνια» δηλώνει η Jill Korbin, ειδική στην παιδική κακοποίηση, που έχει μελετήσει μητέρες που σκότωσαν τα παιδιά τους.
Πρέπει να «ξεκολλήσουμε» από την ιδέα ότι η μητρότητα γενικά είναι κάτι φυσικό και να το δούμε ως κοινωνική στάση, σύμφωνα με την Nancy Scheper-Hughes, κοινωνική ανθρωπολόγο. Οι γυναίκες στη φυλακή αναφέρουν ότι κανένας δεν τις πίστεψε όταν έλεγαν ότι ήθελαν να σκοτώσουν τα παιδιά τους. «Υπάρχει μια συλλογική άρνηση ακόμα κι όταν οι μητέρες δηλώνουν ανοιχτά «Δε θα έπρεπε να με εμπιστεύονται με τα παιδιά μου»».
Μια ματιά στις γυναίκες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην πτέρυγα των μελλοθανάτων και τα εγκλήματα που τις οδήγησαν εκεί, αποδεικνύει ότι γυναίκες που σκότωσαν τα παιδιά τους δεν είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Από τις 49 γυναίκες, οι 11 έχουν σκοτώσει τα παιδιά τους.
Η Korbin υποστηρίζει ότι υπάρχουν συνήθως δείγματα τα οποία είναι εμφανή σε αυτούς που βρίσκονται κοντά στους γονείς που τελικά καταλήγουν να θανατώνουν τα παιδιά τους. «Πριν την παιδοκτονία αρκετοί άνθρωποι γνωρίζουν ότι οι συγκεκριμένοι γονείς έχουν αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την ανατροφή των παιδιών τους. Θα πρέπει το κοινό να εκπαιδευτεί καλύτερα ώστε να αναγνωρίζει τα δείγματα και να γνωρίζει πώς να επέμβει και πώς να βοηθήσει στην πρόληψη της παιδικής κακοποίησης», υποστηρίζεται σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας.
Μελέτη της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστήμιου της Νότιας Καρολίνας γυναικών που δολοφόνησαν τα παιδιά τους, έδειξε ότι το 80% έπασχαν από σοβαρή, διαγνώσιμη ψυχική ασθένεια, όπως η κατάθλιψη, η σχιζοφρένεια, ή νοητική καθυστέρηση, όταν διέπραξαν τα εγκλήματα.
Ωστόσο, μόνο το 20% λάμβαναν κάποιο είδος συμβουλευτικής, φαρμακευτικής αγωγής, ή άλλης θεραπεία για τη διανοητική ασθένεια τους όταν προέβησαν στην παιδοκτονία. Οι περισσότερες από τις γυναίκες είχαν επίσης ακραία προσωπικά προβλήματα ή άγχος στην ζωή τους και ήταν συναισθηματικά φορτισμένες τη στιγμή του εγκλήματος, επισημαίνει ο Steven J. Shea, ψυχολόγος εγκληματολόγος, βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας Σχολής .
"Πολύ πριν η υπόθεση Susan Smith στο Union, SC, τραβήξει την προσοχή ολόκληρου του έθνους, μητέρες έχουν σκοτώσει τα παιδιά τους. Η Μητρική παιδοκτονία είναι τρομακτική. Καθηλώνει συναισθηματικά, και οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν γιατί."
Ο Shea πραγματοποίησε τη μελέτη με τον Geoffrey McKee, ψυχολόγο εγκληματολόγο και αναπληρωτή καθηγητή στο Ινστιτούτο Hall, ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο της Columbia, SC, όπου γίνεται ψυχική αξιολόγηση κατόπιν δικαστικής εντολής. Μελέτησαν ιατρικά αρχεία, ψυχολογικά τεστ, και δικαστικά αρχεία 20 γυναικών στη Νότια Καρολίνα, ηλικίας 18-66, που νοσηλεύτηκαν μετά τις δολοφονίες των παιδιών τους.
Η μελέτη διερεύνησε επίσης δημογραφικά, ιστορικά, κλινικά και την εγκληματολογικά χαρακτηριστικά τους, καθώς και τα χαρακτηριστικά των θυμάτων τους.
Από την έρευνα στο θέμα της παιδοκτονίας προκύπτουν τέσσερα κίνητρα:
α) παθολογικά - η μητέρα είναι ψυχικά ασθενής
β) Τυχαία - η κακοποίηση των παιδιών ή η σωματική πειθαρχία οδηγούν στον θάνατο
γ) Αντίποινα – το παιδί δολοφονείται για να τιμωρηθεί κάποιος άλλος, συχνά ο σύζυγος
δ) Βρεφοκτονία - το παιδί σκοτώνεται μέσα στις πρώτες 24 ώρες της ζωής, συνήθως από μια νέα γυναίκα, συχνά έφηβη, η οποίος έχει διστάσει να αποκαλύψει την εγκυμοσύνη της στους γονείς ή σε άλλους.
Σε μία προσπάθεια να εξηγήσουν το «γιατί» των δολοφονιών, Shea και McKee διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες είχαν πολλούς αναγνωρίσιμους παράγοντες άγχους στη ζωή τους. Οι περισσότερες φρόντιζαν δύο ή περισσότερα παιδιά, ενώ κάποιες άλλες είχαν αναλάβει την ανατροφή των παιδιών μόνες, και οι περισσότερες ήταν άνεργες. Ανακάλυψαν επίσης ότι πολλές είχαν άσχημες εμπειρίες στη δική τους παιδική ηλικία, συμπεριλαμβανομένων της κακοποίησης και του οικογενειακού ιστορικού ψυχικών ασθενειών, και ότι δεν είχαν θετικά πρότυπα στα οποία θα μπορούσαν να βασίσουν το δικό τους μοντέλο διαπαιδαγώγησης.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο είχε απόπειρα αυτοκτονίας. «Το υψηλό ποσοστό των ψυχικών ασθενειών συνεπάγεται σήματα κινδύνου μητρικής παιδοκτονίας, που συμπεριλαμβάνουν την κατάθλιψη, την ψύχωση και τις απόπειρες αυτοκτονίας," εξηγεί ο Shea. Παρά τη χρήση των όπλων ή μαχαιριών στις περισσότερες δολοφονίες, οι παιδοκτόνες γυναίκες δολοφονούν τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας αιχμηρά αντικείμενα, τινάζοντας τα ή χτυπώντας τα με τα χέρια, προκαλώντας ασφυξία, εμπρησμούς και πνίξιμο। "Η μέθοδος των δολοφονιών υποδεικνύει ότι οι δολοφονίες ως επί το πλείστον ήταν το αποτέλεσμα αλλοιωμένης, διεστραμμένης αντίληψης της πραγματικότητα ή ήταν απροσχεδίαστη, και προήλθε από ακραία αισθήματα απογοήτευσης, θυμού, ή/ και κατάθλιψης", σημειώνει ο McKee «όταν περνούν αυτό το σημείο, αδυνατούν πια να αποστασιοποιηθούν συναισθηματικά από τα παιδιά τους, με άλλα λόγια κάνουν προβολή των δικών τους αισθημάτων στα παιδιά τους.
Όλες εκτός από μια από τις γυναίκες στο πλαίσιο της μελέτης έδρασαν μόνες. Η συντριπτική πλειοψηφία, διέπραξαν τις δολοφονίες στα σπίτια τους, και το 80% ήταν βιολογικές μητέρες. Το υπόλοιπο ήταν θετές μητέρες ή είχαν την κύρια φροντίδα της ανατροφής.
Ο Shea δηλώνει ότι έμεινε έκπληκτος από το χαμηλό αριθμό των γυναικών που χρησιμοποίησαν ως υπεράσπιση την παραφροσύνη. Αν και το 80% των γυναικών στη μελέτη ήταν άτομα με ψυχικές ασθένειες, μόνο το 20% είχε μια διανοητική ασθένεια που θα μπορούσε να θεωρηθεί νομικά σχετική.
Οι περισσότερες από τις γυναίκες που προβαίνουν σε παιδοκτονία δεν ταιριάζουν στο στερεότυπο της γυναίκας που είναι ικανή για παιδοκτονία. Ποιο είναι αυτό το στερεότυπο; Μια γυναίκα τρελή ή παράφρων, μια γυναίκα κακιά ή διαβολική, μια γυναίκα που ανήκει σε οικονομικά αδύνατη τάξη ή έγχρωμη. Δεν αναρωτιόμαστε γιατί το έκανε όταν μια γυναίκα που ταιριάζει στο παραπάνω στερεότυπο διαπράξει παιδοκτονία ή βρεφοκτονία. Αναρωτιόμαστε μόνο γιατί μια λευκή γυναίκα της μεσαίας τάξης διέπραξε ένα τέτοιο έγκλημα.
Η πραγματικότητα είναι ότι η μητέρα που σκοτώνει το παιδί της είναι οποιαδήποτε μητέρα, κάθε μητέρα.
Οι μητέρες που σκότωσαν τα παιδιά τους εντάσσονται σε πέντε κατηγορίες:
α) τις μητέρες που σκοτώνουν από αμέλεια,
β) οι μητέρες που σκοτώνουν μέσω κακοποίησης,
γ) οι μητέρες που διαπράττουν βρεφοκτονία,
δ) μητέρες που λαμβάνουν βοήθεια από κάποιον άλλον ή εξαναγκάζονται να σκοτώσουν το παιδί τους
ε) οι μητέρες που σκοτώνουν σκόπιμα το παιδί τους, οι γυναίκες αυτής της κατηγορίας είναι μητέρες αφοσιωμένες στα παιδιά τους. συχνά υποφέρουν από κάποια ψυχική ασθένεια ή έχουν ιστορικό ψυχικών ασθενειών, που σχετίζονται με την περίοδο της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Σε συνδυασμό με την κοινωνική απομόνωση που οι περισσότερες μητέρες νιώθουν μετά τη γέννηση ενός παιδιού, δεν είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό το άγχος που βίωσαν.
ΠΗΓΗ